"Mochten alle voedseloverschotten een land voorstellen, het zou de derde uitstoter van CO2 ter wereld zijn", zegt initiatiefneemster Tine Heyse, Gentse schepen voor Milieu (Groen). "Alles wat we kunnen doen dat ervoor zorgt dat minder voedsel wordt weggegooid, is welgekomen." Momenteel komt liefst een derde van het voedsel dat wereldwijd geproduceerd wordt niet in onze maag terecht, maar in de vuilnisbak. In de EU bedraagt de voedselverspilling jaarlijks 179 kilogram per inwoner. Europa, en Vlaanderen, hebben zich voorgenomen dat cijfer tegen 2020 te halveren. Daarom lanceert de stad Gent dus onder meer de overschotdoos, dat kadert in een hele reeks voorstellen die het milieu ten goede moeten komen.
"We willen als stad een voortrekkersrol spelen, zoals bij Donderdag Veggiedag", aldus Heyse. Dat Gentse concept, waarbij eenmaal per week vegetarisch wordt gegeten, werd door verschillende steden ter wereld opgepikt. Maar daarvoor moet eerst wel een serieuze psychologische drempel overwonnen worden. "Ik zit zelf ook nog met een beetje schroom om een doggy bag te vragen op restaurant", geeft de schepen toe.
Gent denkt in de eerste plaats aan meer laagdrempelige eetgelegenheden, maar ook Gentse toprestaurants blijken er open voor te staan. "Een goed idee", zegt Jason Blanckaert, de jonge topkok van restaurant J.E.F, die ooit een Michelinster afsloeg. Al is de vraag of de klant er klaar voor is. "Voorlopig krijgen we die vraag maar een tweetal keer per maand. De Belg is bescheiden. De Amerikanen die we hier soms over de vloer krijgen, zijn veel directer." Gent zal proberen de schroom van de mensen te overwinnen door één mooi ontworpen doos te ontwikkelen, die dan aan de restaurants ter beschikking kan worden gesteld. "Dat maakt het voor ons ook gemakkelijker", aldus Jason Blanckaert. Ook collega's van hem kunnen het idee wel smaken. "Wij zijn enkel maar tevreden als er lege borden terugkomen", zegt topchef Olly Ceulenaere van restaurant Publiek. "Maar ook bij ons verdwijnt wat er overblijft in de container. Eigenlijk is het heel logisch om dat te recupereren." Tegelijk waarschuwt hij ook voor mogelijke gevaren. "Als de overschotten niet onmiddellijk worden gekoeld, ontwikkelen zich bacteriën." Ceulenaere probeert al om zo milieuvriendelijk mogelijk te koken. "Wij gebruiken alles van groenten of vlees of vis dat hier binnenkomt. Dat zit er echt ingebakken." Hij ziet vele jonge Vlaamse chefs er hun manier van koken volledig op afstellen. Maar zelf een doggy bag vragen, nee, dat heeft hij nog nooit gedurfd, bekent hij. Al zijn de overschotdozen in zijn restaurant dus meer dan welkom.
Gent lijkt klaar om een poging te wagen een hardnekkig taboe te laten sneuvelen. Alleen die naam - "overschotdoos" - wringt nog wat. "We moeten inderdaad misschien wel op zoek naar een hippere term", aldus schepen Tine Heyse. "Alle suggesties zijn welkom." per inwoner wordt er jaarlijks verspild aan voedsel